airproducts-logo Go to Home Page

Stabilisatie van wereldwijde energiesystemen en aanpak van klimaatverandering: kan dit door de waterstofeconomie te bevorderen?

Ivo Bols, President, Europa en Afrika

Ivo

We zijn het er allemaal over eens dat er ingrijpende veranderingen in energiesystemen nodig zijn om te kunnen voldoen aan de verplichtingen van de mondiale gemeenschap op het gebied van koolstofarm maken en klimaatbescherming.

Hoewel hernieuwbare energiebronnen voor direct gebruik op veel plaatsen al een belangrijke bijdrage leveren aan het koolstofarm maken, zijn ze niet het enige antwoord op het probleem. Energiedragers zoals waterstof bieden een extra optie voor het opslaan en transporteren van energie met een lage impact op het milieu. Wij bij Air Products zijn ervan overtuigd dat met name groene waterstof uit hernieuwbare energiebronnen in de toekomst een belangrijke bron van duurzame energiewaarde zal zijn.

Veel landen, waaronder ontwikkelde landen, beschikken momenteel echter niet over de middelen om voldoende duurzame energie te produceren om aan hun behoeften te voldoen, inclusief de potentiële productie van waterstof.

Dat er wereldwijde toeleveringsketens nodig zijn, wordt al internationaal erkend. In de EU-waterstofstrategie wordt bijvoorbeeld expliciet verwezen naar de noodzaak om zowel binnen de EU als in aangrenzende regio's elektrolysers in te zetten en grensoverschrijdende handel in waterstof te ontwikkelen [1]. Tegelijkertijd zijn veel importerende landen dringend op zoek naar diversificatie van hun energiebronnen, omdat de huidige crisis heeft aangetoond dat onafhankelijkheid van individuele energieleveranciers steeds relevanter wordt.
Een oplossing voor de energiebronnencrisis die de vooruitgang op weg naar klimaatdoelstellingen niet ondermijnt

In tegenstelling tot andere energiebronnen biedt groene waterstof een unieke combinatie. Ten eerste zal het de energieportfolio's van staten diversifiëren: het zal de mogelijkheden van importeurs op het gebied van inkoop van energie vergroten, waardoor de afhankelijkheid van individuele leveranciers afneemt. Ten tweede is het een baanbrekende oplossing die vooruitgang op weg naar internationale klimaatdoelstellingen ondersteunt. Naar mijn mening zijn beide standpunten cruciaal voor een succesvolle en duurzame energietransitie - duurzaam in alle opzichten.

Hoewel de geïnstalleerde capaciteit van hernieuwbare generatoren toeneemt, zullen veel landen (met name dichtbevolkte) niet in staat zijn om de hernieuwbare energie die nodig is voor grootschalige productie van groene waterstof naar voren te brengen, naast het voldoen aan hun toekomstige vraag naar elektriciteit in andere sectoren. Het produceren van waterstof en van brandstoffen afkomstig van waterstof in regio's met overvloedige, betrouwbare hernieuwbare energiebronnen biedt een duurzame en betrouwbare oplossing voor export naar andere regio's . Dit is precies wat Air Products op dit moment doet. Geïmporteerde groene waterstof is een nuttige aanvulling op in eigen land geproduceerde koolstofarme waterstof. We zien dat diverse landen op dit gebied strategische allianties zijn gaan aangaan. Een voorbeeld hiervan zijn de activiteiten in de Rotterdamse haven die zich willen profileren als een belangrijk centrum voor waterstofproductie en import in Europa.2].

Geïmporteerde groene waterstof biedt belangrijke voordelen als onderdeel van een gediversifieerde energiestrategie.

- Toegang tot uitstekende hernieuwbare energiebronnen - Door de locatie van de waterstofproductie los te koppelen van de vraagcentra, kunnen productiefaciliteiten worden gelokaliseerd in gebieden met overvloedige, zeer consistente, goedkope hernieuwbare energiebronnen.

- Betrouwbare, voorspelbare toevoer van hernieuwbare waterstof - Als gevolg van het bovenstaande biedt geïmporteerde waterstof consistente, 24/7/365 leveringen die de binnenlandse productie op korte termijn mogelijk niet kan evenaren bij gebrek aan grootschalige, goedkope waterstofopslagfaciliteiten die nodig zijn voor het beheer van de onderbreking van lokale hernieuwbare energiebronnen.

- Versnelde implementatie - Projectontwikkelaars kunnen landen en locaties selecteren met gunstige omstandigheden en weinig belemmeringen voor de implementatie van de nieuwe generatie duurzame elektriciteit die vereist is voor grootschalige elektrolysers. Dit biedt het dubbele voordeel van een snellere uitrol van duurzame opwekkingscapaciteit en het snel op de markt brengen van groene waterstof.

- Grootschalige energieopslag - Concepten voor de internationale verzending van groene waterstof omvatten doorgaans het omzetten van de waterstof in een vorm die geschikt is voor bulkopslag en transport. Grootschalige opslag van hernieuwbare energie zal vereist zijn in koolstofarme energiesystemen, zodat de ontvangers van dergelijke producten kunnen profiteren van een kant-en-klare bulkopslagoplossing voor de lange termijn. Bovendien kan toegang tot geïmporteerde groene waterstof de kosten van het lokaal implementeren van waterstofproductie- en distributiesystemen verlagen vanwege de schaal en continuïteit van het aanbod.

- Energiediversificatie en vermindering van afhankelijkheden - In tijden van toenemende wereldwijde onzekerheid kan eenzijdige afhankelijkheid van onbetrouwbare partners ernstige economische en sociale schade veroorzaken. Diversificatie van energiebronnen en bevordering van groene waterstof maakt het mogelijk om te corrigeren voor de onbeschikbaarheid van individuele leveranciers en zo het energiesysteem stabieler te maken.

Gezien de voordelen van groene waterstof voor energiesystemen zoals hierboven beschreven, moeten beleidsmakers nadenken over de volgende aanbevelingen.

- In een vroeg stadium duidelijkheid verschaffen over beleid, regelgeving en certificering van hernieuwbare waterstof - Voor ons pioniers op de markt voor groene waterstof is duidelijkheid over de regelgeving van groot belang. Stabiele regelgeving op lange termijn is essentieel om de wereldwijde productie van groene waterstof te stimuleren. In dit verband heeft de sector certificeringssystemen en voorschriften nodig voor de levering van groene waterstof - inclusief een duidelijke definitie van "groene waterstof".

 - Erkenning van de rol van import in een stimulerende markt voor hernieuwbare waterstof
- Groene waterstof zal een van de grondslagen zijn van volledig koolstofvrije energiesystemen. We moeten de activiteiten voor de productie van hernieuwbare waterstof de komende tien jaar aanzienlijk opvoeren. Naast het stimuleren van de levering zijn er dringend stappen nodig om consumenten aan te moedigen om waterstof te gebruiken. Aangezien groene waterstof tegen het midden van de eeuw in aanzienlijke hoeveelheden nodig zal zijn, moet de sector zich nu ontwikkelen en klaar zijn voor versnelde implementatie in de periode na 2030.

- Zorgen voor versnelde vergunningen voor importterminals - Snelheid en snelle vergunningsprocedures zijn essentieel voor een snelle opbouw van de infrastructuur. Momenteel zijn er zes maanden gepland, bijvoorbeeld voor het toestaan van door de staat ondersteunde LNG-terminals in Duitsland. Hetzelfde moet worden toegepast op de importinfrastructuur voor duurzame waterstofdragers zoals ammoniak.

- Een gelijk speelveld creëren voor import in termen van financiële ondersteuning - geïmporteerde waterstof moet op dezelfde manier worden behandeld als in het binnenland geproduceerde brandstof in het kader van beleidsmaatregelen die worden genomen om de marktontwikkeling te ondersteunen, waarbij ook aandacht moet worden besteed aan belangrijke kwesties zoals de "additionaliteit" van de capaciteit van hernieuwbare elektriciteit en de totale koolstofintensiteit van de volledige levering ketting. Als er geen sprake is van gelijke concurrentievoorwaarden en gemeenschappelijke normen voor geïmporteerde waterstof, bestaat het risico dat de facto niet-tarifaire belemmeringen ontstaan, waardoor investeringen in de import, die nu algemeen wordt geaccepteerd als essentieel in veel rechtsgebieden, worden belemmerd. Met name geïmporteerde hernieuwbare energie vereist financiële steun - ook voor infrastructuur - die gelijkwaardig is aan de binnenlandse productie.

Geïmporteerde groene waterstof: een essentieel onderdeel van de energietransitie

De klimaatverandering was al een van de grootste uitdagingen waar de wereld voor staat en de huidige wereldwijde crises hebben de urgentie om het veranderende energielandschap aan te pakken alleen maar vergroot. Zoals ik hierboven heb geschetst, biedt groene waterstof een enorm potentieel om deze uitdagingen aan te gaan, duurzaam en - relatief - snel. Voor een succesvolle toename van de invoer van groene waterstof is echter onmiddellijk en gericht beleid nodig. Het moment om gericht en duidelijk te handelen is nu. Met het juiste kader voor de totstandkoming van wereldwijde toeleveringsketens voor groene waterstof ben ik ervan overtuigd dat we samen kunnen werken aan stabiele en duurzame energiesystemen wereldwijd. 

Ik kijk erg uit naar de inzichtelijke discussies tijdens de COP van dit jaar.